De jungle van Sulawesi

Broeierig Makassar ontdekken

Vandaag arriveer je in Makassar, de hoofdstad van Zuidwest-Sulawesi. Bij aankomst aan de luchthaven zal een privé gids en chauffeur je opwachten.

Makassar is één van Indonesiës belangrijkste havens, vol cultuur en historiek. De stad is erg broeierig en druk, maar een ideale uitvalsbasis om het mooie zuiden van Sulawesi te ontdekken. 

Je bent er de rest van de dag vrij om het historische Fort Rotterdam te bezoeken en streetfood te proeven bij Pantai Losari, de centrale boulevard langs het water. 

Wandelen en varen in Maros

Na het ontbijt pikt de gids je op aan het hotel voor een rit van ongeveer een uur naar Maros, een spectaculaire regio ten noorden van Makassar, bekend voor zijn steil oprijzende karstrotsen van Rammang-Rammang.

Je maakt er een kanotocht over de rivier, waarbij je via een nauwe doorgang onder de rotsen in een ‘verborgen dorp’ terecht komt. Vanaf daar start een wandeling door de rijstvelden tot aan een grot met 5000 jaar oude rotstekeningen. 

Tijdens de wandeling heb je de kans om locals te ontmoeten en als je daar zin in hebt kun je zelfs samen met hen een kop koffie of thee drinken.

De drijvende vissershutten op de wetlands

Vandaag staat een vrij lange rit door een schilderachtig landschap vol traditionele dorpen tot in Sengkang gepland, de voormalige hoofdstad van de Bugis zeevaarders. Momenteel is de stad aan het Tempe meer erg populair voor zijn zijdeweefkunst en traditionele orkestmuziek.

De rest van de dag ben je hier vrije, maar in de vroege ochtend de volgende dag stap je in Sengkang aan boord van een typische, kleurrijke motorboot en vaart er het Tempe meer mee op, een 1000 hectare groot meer dat in het regenseizoen uitgroeit tot een wetland van 35000 hectare.

Op het meer vissen de lokale vissers nog volgens een traditionele methode, met netten en bamboestokken. De meeste vissers wonen ook op het meer zelf, in een drijvende hut. We zorgen ervoor dat je een dergelijke hut kan bezoeken voor een kop koffie of thee. 

Op ontdekking tussen rijstvelden en rotsgraven

Je ontdekt de komende dagen Tana Toraja, de thuishaven van verschillende etnische stammen, gezamenlijk de Toraja genoemd (‘de mensen van de bergen’). Typisch voor deze volkeren is dat alles draait rond hun unieke religie en eeuwenoude begrafenisrituelen waarbij de doden maanden of zelfs nog jarenlang worden opgebaard vooraleer ze effectief worden begraven. Die begrafenissen zijn daarom altijd unieke belevenissen, met rituele slachtingen en andere offers.

Tijdens je verblijf in Tana Toraja krijg je zeker de kans om een dergelijke indrukwekkende begrafenis mee te maken. De gids zal ter plaatse enkele potentiële mogelijkheden overlopen waarbij je kan beslissen welke je verkiest (tip: als je maag het aan kan, ga dan zeker voor een begrafenis waarbij buffels ritueel worden geslacht en probeer een zo ver afgelegen als mogelijk dorp te kiezen, want daar komen gegarandeerd minder toeristen naar toe).

Verder bezoek je hier onder andere Lemo, Tampangallo en Kambira, met hun graftombes in steile kliffen en tientallen tau tau poppen en trek je naar het traditionele dorpje Kete Kesu, met zijn mooie typische Tongkonan daken in de groene omgeving met rijstvelden, bossen en heuvels. Een rustige trekking brengt je naar Batutumonga, op de flanken van Mount Sesean, waar je de allermooiste rijstvelden en vergezichten van Torajaland vindt. De rijstterrassen lijken er haast eindeloos door te gaan.

Koloniaal erfgoed aan de baai van Tomini

Na het ontbijt stap je op de kleine lokale luchthaven van Palopo op de binnenvlucht naar Gorontalo in het noorden van Sulawesi.

Gorontalo is een rustig provinciestadje aan de baai van Tomini en het laag gelegen Limbotomeer. Je vindt er onder andere nog traditionele paardenkarren (dokars) en een aantal mooie houten koloniale villa's.

Aan de luchthaven van Gorontalo pikt een andere chauffeur en gids je op voor de rest van de rondreis. Je bezoekt deze namiddag de bezienswaardigheden van Gorontalo stad zelf: het 16de eeuwse Portugese Fort van Otanaha, Iluta village en het standbeeld voor Nani Wartabone.

Langs de kust in Botubarani passeer je ook het viewpoint voor walvishaaien. Je hebt er de kans deze grote zeedieren te spotten vanaf het land of om het water in te duiken en ermee te snorkelen.

Exotische dieren spotten in Nantu

De komende dagen trek je de afgelegen natuur van de Nantu Forest Reserve in. Nantu ligt in de zogenaamde Wallacea regio, de zone die de overgang tussen de Aziatische en Australische fauna en wildlife markeert. In totaal ligt hier meer dan 500 vierkante kilometer aan beschermd tropisch regenwoud, met een hele brede waaier aan inheemse fauna en flora.

Sulawesi is een hotspot voor wildlife: 62% van de inheemse zoogdieren en 34% van de inheemse vogels zijn enkel en alleen hier te vinden. Maar liefst 106 vogelsoorten zijn enkel in Sulawesi te vinden, de helft ervan vind je in Nantu.

Het ecosysteem wordt gevoed door de Nantu en Paguyaman rivieren die het gebied doorkruisen. Jullie starten de tocht vandaag ook met een kanotocht over de Nantu rivier. Verderop langs de oever zet de tocht zich te voet voort en ga je op zoek naar wildlife in de jungle. Je hebt hier de kans om enkele van Sulawesi's meest zeldzame en bedreigde diersoorten te spotten, zoals de Babi Rusa (het 'hertzwijn'), de Anoa, verschillende soorten Tarsius (Celebes spookdiertjes), de zwarte makaak, diverse neushoornvogels en talloze slangen, reptielen en amfibieën.

Op zoek naar de Maleovogel

Je trekt deze dagen van Nantu naar één van de andere imposante nationale parken van noord-Sulawesi: het Bogani Nani Wartabone National Park. 

Dit is één van de rijkste natuurgebieden van Sulawesi, maar moeilijk te bezoeken want heel steil en bergachtig en dicht bebost. Je vindt ook hier een grote meerderheid van de inheemse fauna van Sulawesi, zoals het Tarsius spookdiertje, de kleurrijke neushoornvogels en de Babi Rusa, maar ook de unieke Maleovogel. Deze vogel legt zijn eieren, die tot 8 keer de grootte van een gewoon kippenei worden, in warme vulkanische grond om ze uit te broeden.

Hoge stratovulkanen en kleurrijke zwavelmeren

De komende dagen staan in het teken van bezoeken in Minahasa, zoals dit deel van Noord-Sulawesi wordt genoemd. De naam komt van de Minahasa stam, een etnische bevolkingsgroep die dit deel van het eiland al eeuwenlang bevolken. De Minahasa zijn voor het overgrote deel Christelijk, iets wat ze hebben overgenomen van de voormalige Hollandse kolonisatoren.

De Minahasa regio is een heel groen, vruchtbaar en bergachtig gebied, gemiddeld zo'n 700 à 800 meter hoog gelegen. Je vindt er een aantal hoog oprijzende vulkanen en schilderachtige meren als Lake Tondaro en het regelmatig van kleur veranderende zwavelmeer Lake Linow.

De gids neemt je mee naar de mooiste viewpoints en de belangrijkste sites, zoals de traditionele pottenbakkerijen van Pulutan en de etnische houten Minahasa huizen van Woloan. Je trekt ook naar de kleurrijke markt van Tomohon, die vooral opvalt door zijn 'speciale' koopwaar als ratten, slangen en vleermuizen die dienen als ingrediënten in de lokale gerechten.

Een stevige hike brengt je naar de top van Mount Mahawu, de 1311 meter hoge stratovulkaan vlakbij Tomohon, van waaraf je een prachtig uitzicht hebt over het omliggende platteland, de andere vulkanen van Noord-Sulawesi, de baai van Manado en de eilanden van Bunaken.

Op de foto met Naruto

Je spendeert enkele dagen in de natuur van Tangkoko, het natuurpark dat dezelfde naam draagt als de Tangkoko vulkaan, op het meest oostelijke puntje van Sulawesi.

De gids neemt je er bij zonsondergang en zonsopgang mee op wandel door het groen, op zoek naar Tarsius spookdiertjes en andere kleine nachtdieren die tegen valavond pas buiten komen.

Typisch aan Tangkoko zijn de verschillende groepen zwarte makaken of kuifmakaken die je hier kan spotten. Deze soort leeft enkel op Sulawesi en één van hen, Naruto, verwierf een tijdje terug eeuwige roem toen hij de camera van een natuurfotograaf stal en er een reeks selfies mee nam. Het resultaat leverde enkele grappige foto's op van hemzelf en zijn familie en haalde zelfs de wereldwijde pers.

Snorkelen in het marinereservaat

Je stapt in Manado aan boord van een boot naar Bunaken, een archipel van 5 eilandjes voor de kust, die als marine reservaat beschermd zijn. De koraalriffen en zeetuinen rond de eilanden behoren tot de mooiste, meest gevarieerde en rijkste ter wereld, waardoor Bunaken als een wereldwijde topbestemming wordt aanzien voor snorkelaars en duikers. Je vindt hier onder andere rifhaaien, roggen, zeeschildpadden, barracuda's en talloze sponsen en koraal.

Je geniet hier van enkele dagen ontspannen om op ontdekking te trekken door de mangroves, het kleine eilandje zelf te verkennen, met een boot op zoek te gaan naar dolfijnen voor de kust of de onderwaterwereld van de archipel te beleven.

Veel van de riffen kun je al snorkelend bereiken vanaf het strand, voor de meer afgelegen riffen heb je een bootje nodig.